Aart-Jan schrijft

Na een paar korte uurtjes slaap is het reveille al. Door een donker en leeg Entebbe worden we naar het vliegveld gebracht. Daar moeten we nog een behoorlijke tijd wachten totdat we kunnen inchecken voor de vlucht naar Londen. Als het dan eindelijk zover is, krijgen we een brief uitgereikt waarin wederom een vertraging wordt aangekondigd. Geen 24 uur deze keer gelukkig. We zullen die vrijdag dus nog terugkeren in Nederland.

’s Avonds laat op Schiphol is iedereen wel aan het einde van z’n Latijn. Op de vraag van de afhalers hoe het was geweest volgen wat lauwe kreten “indrukwekkend, intensief etc.” maar de lichtjes gaan allemaal uit. Het duurt nog wel een paar dagen voordat iedereen weer ‘geland’ is. En zo sluiten we een mooi en heel bijzonder in Oeganda af.

De terugkeer in de civilisatie is niet iedereen even goed bevallen. Vier reisgenoten moeten overgeven en hebben diarree. Dat is geen leuke manier om de dag te beginnen. Toch is wat later op de ochtend iedereen fit genoeg om een tripje te maken naar de oorsprong van de Nijl, die in Jinja ligt. Als echte Nederlanders nemen we een wat onconventionele route naar die oorsprong. Het blijkt een toeristenfuik te zijn en de parkwachten zijn niet blij dat we onbedoeld het kaartjeskantoor ontweken hebben. Gewapend met machinepistolen komen twee parkwachten op ons af en beginnen nogal intimiderend te melden dat we stout zijn geweest. Maar als het gesprek op voetbal komt en Leo de nodige shillingen voor de entree doneert, is de sfeer snel weer amicaal.

Het leuke van een toeristenfuik is dat je er best wat leuke souvenirtjes kunt kopen. Ook is het de vertrekplaats van een boottochtje over de oorsprong van de Nijl. Het is een soort miniwatersafari, onderweg komen we veel bijzondere vogels en reptielen tegen. En natuurlijk is het een merkwaardig gevoel om rond te dobberen aan het begin van de langste rivier op Aarde.

Na onze kennismaking met de Nijl volgt een vlotte rit naar Kampala Joëlle en Maaike zetten we er af. Zij hebben nog een week in Oeganda tegoed en gaan lekker op safari. De rest van het gezelschap reist door naar Entebbe voor wat een bijzondere uitsmijter van een bijzondere reis blijkt te zijn: een verblijf in een dierentuin, het Uganda Wildlife Education Centre. De wilde dieren die hier opgevangen worden zijn een populaire bestemming bij scholen voor een dagje uit. Het park loopt dan ook vol met gekleurde uniformpjes.

Voor de ‘overblijvers’ zijn er verschillende Bandana’s beschikbaar, luxueus ingerichte hutten waar je dus inderdaad kunt overnachten in een dierentuin. Het restaurant van de dierentuin stelt niet veel voor en blijkt bovendien gesloten. We eten dus weer even buiten de deur. Na afloop volgt een spannende voettocht met zaklampen op door een donkere dierentuin. We worden niet opgepeuzeld door hongerige dieren, dus dat valt niet tegen. Wat volgt is een korte nacht, want om een of andere reden worden we om 5 uur al opgehaald om naar het vliegveld gebracht te worden.

Na anderhalve week intensief gebruik is het guesthouse niet de meest frisse plek in Oeganda meer. De slaapkamers verspreiden een zure lucht en wat dat betreft is het wel tijd om te vertrekken. Wilma en Tim hebben nog een hele klus om al het achtergelaten beddengoed weer lekker schoon te krijgen.

De busjes die ons naar Jinja brengen zijn vertraagd. Een zit er vast in de modder en het lukt niet om hem los te krijgen. Het is dus met twee uur vertraging dat we richting Jinja vertrekken. Na anderhalve week Oegandees platteland is het vreemd om langs de hoofdweg van Kampala – Tororo weer allerlei bedrijvigheid te zien.

In Jinja blijken we een fraai guesthouse uitgezocht te hebben, Surjios. Met een zwembad! Alle zure lijven verdwijnen dus snel in het frisse water. Lekker een beetje poedelen, een warme douche na afloop, wat een luxe! ’s Avonds worden de magen gevuld met een lekkere pizza en later gaan we een kijkje nemen in de stad. Surj, de eigenaar van het guesthouse, brengt ons erheen met zijn jeep.

Het nachtleven van Jinja stelt niet zoveel voor. Uiteindelijk kom ik met Leo, Maaike, Sven en Birgit in een wat duistere tent terecht waar we wat drankjes nemen. Op zoek naar het toilet bieden enkele mooi uitgedoste dames me wat anders aan dan een sanitaire stop. Maar op die voorstellen ga ik maar niet in. De avond wordt afgesloten met een nachtelijke wandeling naar het guesthouse.

De laatste dag in Chawolo. Dat voelt vreemd! Na zoveel intensieve dagen met iedereen uit Chawolo komt het moment nu echt naderbij dat we afscheid moeten nemen. In de ochtenduren hebben we nog een bijeenkomst om over de website en het social mediagebruik van CDHope te spreken. Fundraising is immers een belangrijk middel om aan geld te komen voor een dergelijke liefdadigheidsorganisatie. Momenteel wordt er vanuit Oeganda via een aantal tussenstations gecommuniceerd met de (potentiële) donateurs in Nederland. Bijvoorbeeld via een onregelmatig verschijnende nieuwsbrief. Op zich natuurlijk een mooi middel, maar in een tijd waar social media een wezenlijke rol spelen in de online communicatiemix, is dit niet de meest effectieve manier.

Daarom kijken we naar manieren om de communicatie met Chawolo directer en regelmatiger te kunnen faciliteren. Vanwege de verbindingsproblemen is uitgebreide communicatie op korte termijn geen optie. Maar ook met gerichte inzet van bijvoorbeeld tweets en Facebook-updates kan er al een hoop bereikt worden. Op die manier kan je vanuit Chawolo een beeld geven van het dagelijks leven. Wat maken de weeskinderen mee? Wat zijn hun succesjes en wat gaat er mis? Hoe staat het met de bouw van de kleuterschool? Authentieke communicatie vanaf de plek waar het allemaal gebeurt kan een goede prikkel geven voor de mensen ’thuis’ om de portemonnee te trekken. In de ochtensessie worden de eerste stappen gezet in het professionaliseren van de (online) communicatie vanuit Chawolo.

’s Middags zijn de dames pannenkoeken aan het bakken voor het eindfeest in het weeshuis dat die avond plaats zal vinden. De stapel deegwaar is indrukwekkend. Er moet dan ook voldoende zijn voor de weeskinderen en de staff van het weeshuis, alsmede 10 hongerige Nederlandse monden.

De kinderen in Chawolo worden blij van eenvoudige dingen. Bellen blazen en ballonnen zijn bijvoorbeeld erg populair. Voorafgaand aan het afscheidsfeest zijn we massaal ballonnen aan het opblazen om uit te delen aan de kinderen van Chawolo. Is het opblazen al een waar feest, met het uitdelen breekt de chaos pas echt los. Met enige moeite krijgen alle kinderen een ballon te pakken. Het is een groot feest!

De pannenkoeken vallen in goede aarde. Suiker en stroop worden erbij geserveerd. Voor de avontuurlijke Chawolo’ers hebben we zelfs nog wat plakjes Nederlandse kaas om er een kaaspannenkoek van te maken. Dat landt niet bij iedereen even goed, maar een paar kinderen en staff laten zich verrassen door de voor hun tongen exotische smaak.

En dan komt toch echt het afscheid. Iedereen heeft de dagen in Chawolo zo intensief beleefd dat de emoties de vrije loop hebben. Er worden heel wat traantjes gelaten. Stilletjes loopt iedereen in de schemer weer terug naar het guesthouse.

Ook de maandag is weer een drukke dag. Zoals bekend mocht iedere deelnemer aan de reis 2 koffers extra meenemen met spullen voor Chawolo. In die koffers zat onder andere veel kleding. Die wordt vandaag verkocht in de kerk waar we gisteren een dienst hebben bijgewoond. Om half tien vertrekt een bonte stoet aan koffers en Liquimondomedewerkers richting de zeer alternatieve outlet. Hoewel de verkoop pas om 11 start, zijn er al heel wat kooplustige dorpelingen aanwezig als we aankomen. Snel de goederen uitstallen en een systeem bedenken om de verkoop ordentelijk te laten verlopen. Voorheen mondde de verkoop namelijk nogal eens uit in een wanordelijke toestand. Leo en Sven bewaken als geboren securitymedewerkers de ingang. Steeds laten zij groepjes van 10 mensen binnen, die dan in relatieve rust de kleding van hun gading kunnen uitzoeken. Relatief, want buiten de kerk bemoeit Jan en alleman zich met de kledingverkoop. Luidruchtig worden gevraagde en ongevraagde koopadviezen gegeven en sommigen proberen via alternatieve manieren de kerk binnen te komen. Maar: we zijn streng en sturen het illegaal binnengedrongen kooppubliek naar de achterkant van de rij wachtenden. Birgit en Wilma beheren de kas. Uiteindelijk heeft de verkoop bijna 500.000 Oegandese Shillingen opgebracht, zo’n 120 euro. De opbrengst van de kledingverkoop is voor het weeshuis.

’s Middags staat er een excursie naar een lagere school op het programma. Omdat Tim en Wilma het druk hebben, heeft Sven de primeur om ons per 4-wheel jeep naar de school te rijden. Een paar moedige collega’s lenen bij het weeshuis een fiets en gaan zo via de slechte zandweg op pad. Bij de school krijgen we een rondleiding. Er zijn aparte voorzieningen voor kinderen met een lichamelijke of geestelijke beperking. Zo ontmoeten we verschillende dove en gehandicapte kinderen. Na de rondleiding worden alle kinderen van de school bijeengeroepen voor een assembly. Na een formele introductie van het schoolhoofd vertellen we wat over Nederland en mogen de kinderen ons vragen stellen. Zo vragen ze Paul welke vakken hij heeft op school en hoe lang hij er met de fiets over doet om op school te komen. Dat duurt vijf minuten vertelt Paul. Een schril contrast met een van de jongens van de school die elke dag een uur heen en terug naar huis moet fietsen. Op de vraag wat ze later willen worden, horen we van de kinderen beroepen als onderwijzer, jurist, dokter en piloot langskomen.

De zondag begint met een kerkdienst in een Godshuis nabij het weeshuis. Voor iedereen (ook voor degenen die in Nederland regelmatig een kerkdienst bijwonen) is het een heel bijzondere ervaring. Er wordt veel gezongen en geklapt. De preek is best zwaar en gaat over rijkdom en armoede. Tsja, dat is uiteraard een passend thema in de omgeving waar wij zitten. Na de ruim 2 uur durende dienst komt iedereen er wel beetje stilletjes uit. Door alle nieuwe indrukken en zeker ook door de formidabele temperatuur. Want ondanks het regenseizoen is het drukkend warm.

Deze zelfde warmte zorgt ervoor dat de voor de middag geplande sportdag minder bezoekers trekt dan verwacht. Hoewel we dappere pogingen doen om te volleyballen en korfballen, is het echt heel erg warm. Daar brengt een spectaculaire onweersbui ineens verandering in. Omdat het snel donker wordt gaat de reis huiswaarts naar ons gastenverblijf. De spaghetti gaat gretig naar binnen en terwijl sommigen al naar bed gaan zijn Sven, Birgit, Leo en Maaike verwikkeld in een pittig potje mens-erger-je-nieten.

Deze dag staat volop in het teken van activiteiten in en om het weeshuis. Met enige hulp van dorpskinderen en lokale werklieden voltooien Sven en Leo de fundamenten voor de kleuterschool. Als alles nog lukt, worden volgende week met stenen en beton de fundamenten gestort en is de eerste fase van het project afgerond. Verder sporten, knutselen en genieten de weeskinderen en veel andere kinderen uit de omgeving er lustig op los.

Dan vergeet je weleens de tijd. Voeg daaraan toe dat je ook niet aan zaklampen hebt gedacht en dat de weg na de hoosbuien van gisteren modderig en glad is. Dat is een recept voor mislukking. Want donker in Chawolo is pikkedonker. Elektriciteit en verlichting is er dus niet. Het wordt een glibberige wandeling op de tast en voor sommigen levert het een onvrijwillig modderbad op. Toch komt iedereen weer veilig in het guesthouse aan.

Het is regentijd en dat blijkt. De vrijdag is een bijna volledig verregende dag. Voor de gravers van de fundamenten van de kleuterschool is dit een zegen. Met een beetje regen is dit minder zwaar dan onder de brandende zon. Heleen en Paul komen vandaag aan in Entebbe en rijden dan door naar Chawolo. Daarvoor hadden ze geen betere dag kunnen uitkiezen, want de overvloedige regenval maakt de rit naar Chawolo een behoorlijke uitdaging. Slippende wielen en glibberen… Paul vindt het een leuke roaler coaster, maar chauffeur Patrick en Heleen worden er een beetje stil van.

Communicatie is essentieel voor een organisatie als CDHope. Het weeshuis is immers afhankelijk van giften. Omdat Chawolo op zo’n afgelegen plek ligt, is telefoneren en internetten er een behoorlijke uitdaging. Als Tim en Wilma hun internetdongel via een verlengsnoer over de muur van hun huis heen gooien, hebben ze heel af en toe een snelle internetverbinding. Dit is eerder uitzondering dan regel. Met de volgende groep mensen die afreist zorg ik er dan ook voor dat er een signaalversterker meegaat naar Chawolo, die ervoor kan zorgen dat Tim en Wilma niet van die toeren hoeven uit te halen, maar gewoon vanuit hun huis goed kunnen bellen en internetten. In ons geconnecte Nederland is vaak onbegrip waarom er vanuit Chawolo zo weinig wordt gecommuniceerd. Maar ik snap nu wel waarom en hopelijk kan ik dus binnenkort iets van die frustratie wegnemen.

’s Middags ga ik samen met Wilma, Joëlle, Maaike en Albert (medewerker van het weeshuis) boodschappen doen in Tororo. Ook vandaag is de hobbelige weg weer een behoorlijke uitdaging. In verschillende shops en op de markt moeten we voor de komende 4 dagen voor 10 monden boodschappen doen. De jeep van CDHope zit dan ook tot de nok toe vol als we weer richting Chawolo vertrekken.

’s Ochtends is het een drukte van jewelste bij het weeshuis. De dames organiseren knutselactiviteiten en spelletjes voor de kinderen, Sven en Leo leggen de eerste hand aan de fundering voor de kleuterschool en Henk is driftig in de weer met het plaatsen en verankeren van de korfbalpalen.

’s Middags staat er een bezoek op het programma naar enkele kleine gemeenschappen in de buurt van Chawolo. Het weeshuis, de woning van Tim en Wilma en het gastenverblijf staan in schril contrast met de leefomstandigheden van de bevolking hier. De meeste mensen hier wonen onder eenvoudige omstandigheden in lemen hutten. We worden vriendelijk ontvangen door de mensen in hun kleine gemeenschappen. En meteen wordt duidelijk dat er onder die vriendelijke glimlachen veel leed schuilgaat. Malaria eist hier z’n slachtoffers en na ongelukjes die in Nederland makkelijk te verhelpen zouden zijn raken mensen hier voor het leven gehandicapt. We ontmoeten bijvoorbeeld een man die na een partijtje voetbal geblesseerd raakte en niet goed behandeld werd. Nu kan hij nauwelijks meer lopen en zijn vrouw bewerkt het land om nog iets van een inkomen zeker te stellen. Verder leven de mensen hier van dag tot dag. Is de verhouding regen/zon goed en is de oogst rijk, dan hebben de mensen hier het goed. Doen de elementen niet lekker mee, dan is het leven hier zwaar.